Lubna Of Cordoba ជាកំពូលស្ត្រីមូស្លីមដែលឆ្លាតវៃ និងមានទេព្យកោសល្យខ្ពស់ក្លាយជាគណិតវិទូ និងជាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុតក្នុងចំណោមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រលើពិភពលោក
បើយោងតាមឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រឥស្លាមបានឱ្យដឹងថា Lubna of Cordoba គឺជាស្ត្រីមូស្លីមវៃឆ្លាតម្នាក់ ដែលរស់នៅក្នុងសម័យ (Al-Andalus) ខណៈបច្ចុប្បន្នគេស្គាល់ថាស្ថិតលើតំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រនៃឧបទ្វីប Iberian (នៃអេស្ប៉ាញ និងព័រទុយហ្គាល់សម័យទំនើប) ប្រហែលសតវត្សទី ១០ ។ លោកស្រី Lubna គឺមានឈ្មោះល្បីល្បាញក្នុងវិស័យគណិតវិទ្យា និងវិទ្យាសាស្ត្រ។ គាត់ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាស្ត្រីវីរភាពម្នាក់ ក្នុងរដ្ឋអ៊ុមាយ៉ា (Umayyad Caliphate) នៅទីក្រុងក័រដូបា (Córdoba) ដែលជាមជ្ឈមណ្ឌលនៃវប្បធម៌ និងវិទ្យាសាស្ត្រ។
លោកស្រី Lubna ត្រូវបានគេដឹងថា បានចូលរួមក្នុងព្រះរាជវាំងរបស់ Caliph Al-Hakam II។ ដោយសារតែការចេះអានចេះសរសេរ និងការមានចំណេះដឹងខ្ពស់ក្នុងគណិតវិទ្យា គាត់ត្រូវបានជ្រើសរើសឱ្យធ្វើការជាមួយបុរសអ្នកប្រាជ្ញ និងអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រដ៏ល្បី។ Lubna បានបង្ហាញពីសមត្ថភាពដ៏អស្ចារ្យក្នុងការគណនាគណិតស្មុគស្មាញ និងការដោះស្រាយបញ្ហាវិទ្យាសាស្ត្រដែលស្របនឹងគោលការណ៍ទំនើបនៃសម័យនោះ។ Lubna មិនត្រឹមតែជាវិទ្យាសាស្ត្រ និងគណិតវិទូប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែគាត់ក៏ជាជំនួយការសំខាន់របស់គ្រូបង្រៀន និងអ្នកប្រាជ្ញក្នុងសាលារាជវាំង។
Lubna គឺជាសញ្ញាសម្គាល់ដ៏អស្ចារ្យនៃស្ត្រីដែលមានទេពកោសល្យក្នុងសម័យមូស្លីមបុរាណ។ គាត់បានចូលរួមយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការរីកចម្រើននៃវិទ្យាសាស្ត្រ និងការអប់រំ។ អ្នកនិពន្ធប្រវត្តិសាស្ត្របានពិពណ៌នាគាត់ថា ជាស្ត្រីឆ្លាតវៃ មានការយល់ដឹងទូលំទូលាយពីគណិតវិទ្យា អក្សរសាស្ត្រ និងភាសា។ ខណៈការរស់នៅ និងស្នាដៃរបស់ Lubna of Cordoba ជាភស្តុតាងថា ស្ត្រីអាចចូលរួមយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍វិទ្យាសាស្ត្រ។
ជាក់ស្តែង លោកស្រី Lubna មានចំណេះដឹងល្អបំផុតក្នុងវិស័យគណិតវិទ្យា។ នាងអាចដោះស្រាយបញ្ហាគណិតស្មុគស្មាញ ដូចជា ការគណនាអាល់ហ្សេប្រា (algebra) និងវិធីគណនាដែលពាក់ព័ន្ធនឹងវាស់វែង ឬចំនួន។ គាត់ពូកែបំផុតក្នុងការគណនាការ ទោះបីជាលំបាកដែលបុរសជាច្រើនពិបាកដោះស្រាយ។
Lubna មានជំនាញខ្ពស់ក្នុងភាសាអារ៉ាប់ និងភាសាបរទេសផ្សេងៗ ដូចជា ភាសាក្រេក (Greek) និងភាសាឡាទីន (Latin)។ ជំនាញនេះបានជួយឲ្យនាងអាចបកប្រែសៀវភៅវិទ្យាសាស្ត្រចាស់ៗ ព្រមទាំងរក្សាទុកចំណេះដឹងបុរាណសំខាន់ៗ។
Lubna មានសមត្ថភាពក្នុងការចម្លង និងរក្សាទុកសៀវភៅវិទ្យាសាស្ត្រយ៉ាងម៉ត់ចត់ ដោយបញ្ជាក់ថាគាត់មានការយល់ដឹងពីអត្ថន័យ និងមាតិកាសៀវភៅទាំងនោះ។ គាត់ក៏មានឥទ្ធិពលក្នុងការបង្កើតបណ្ណាល័យអាល់-ហាកាំ II ដែលមានសៀវភៅរាប់សែនក្បាលផងដែរ។
បន្ថែមពីនេះ Lubna ក៏មានចំណេះដឹងទូលំទូលាយពីវិទ្យាសាស្ត្រទូទៅ ដូចជា អស្ត្រូណូមី (astronomy) និងលោហវិទ្យា។ គាត់ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាអ្នកស្រាវជ្រាវស្រ្តីកម្រម្នាក់ដែលអាចពិភាក្សាដោយស្មើនឹងអ្នកប្រាជ្ញបុរសក្នុងសម័យនោះ។
កំពង់ឆ្នាំង៖ តាមរយៈបណ្តាញសង្គមនៅថ្ងៃទី០៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ រដ្ឋបាលស្រុកទឹកផុស បានប្រកាសឲ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលមានទីលំនៅជាប់ជាមួយ «អូរឬស្សី» និងអ្នកប្រើប្រាស់ទឹកអូរនៃភូមិតានៃ ភូមិស្រែរបង ភូមិព្រៃតាំងធ្នង់ និងភូមិបឹងស្ទង នៅក្នុងឃុំជៀប និងភូមិក្រោយវត្ត ភូមិត្រពាំងក្របៅ ក្នុងឃុំខ្លុងពពក…
ភ្នំពេញ៖ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតទេសរដ្ឋមន្ត្រី ទេសរដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកបេសកកម្មពិសេសបានស្នើសុំការសហការគាំទ្រពីឯកឧត្តមអនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ក៏ដូចជារដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ី បន្តជួយគាំទ្រសហគមន៍ (more…)
ប្រភពីសារព័ត៌មានថៃKhoasod បានឲ្យដឹងថាពលរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនបានបរិច្ចាគប្រាក់ចំនួន ២០០,០០០ បាតសម្រាប់ជំនួយសង្គ្រោះទឹកជំនន់សម្រាប់ភាគខាងត្បូងប្រទេសថៃតាមរយៈស្ថានទូតរបស់ខ្លួនប្រចាំក្រុងបាងកក។ ថវិកាទាំងនេះត្រូវបានផ្តល់ជូនក្រុមអ្នកស្ម័គ្រចិត្តដែលបានទិញអាហារ និងរៀបចំកញ្ចប់សង្គ្រោះនៅមូលនិធិមជ្ឈមណ្ឌលឥស្លាមថៃ។ (more…)
ដោយក្តីមេត្តាករុណាដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ «សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត» និង «លោកជំទាវបណ្ឌិត ពេជ ចន្ទមុន្នី ហ៊ុនម៉ាណែត» បានអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមគ្រូពេទ្យរបស់ សមាគមគ្រូពេទ្យស្ម័គ្រចិត្តយុវជនសម្តេចតេជោ (TYDA) នាំកុមារា "ហាទីម នើសស៊្រុតទី"…
(ហ៊្សេរុយសាឡិម)៖ នៅរសៀលថ្ងៃទី១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ ឯកឧត្តម ហេង សួរ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ និងឯកឧត្តម ហ្គីដន សាអា (Gideon Sa'ar) រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេស…
សាលារៀនសុវណ្ណភូមិតាខ្មៅទី៣ដែលមាន អគារសិក្សាថ្មីមានទំហំធំទូលាយ និងបរិយាកាសសមស្របសម្រាប់ការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់សិស្សានុសិស្សត្រូវបានសម្ពោធជាផ្លូវការក្រោមអធិបតីភាពលោកឧកញ៉ា ជា (more…)