Lubna Of Cordoba ជាកំពូលស្ត្រីមូស្លីមដែលឆ្លាតវៃ និងមានទេព្យកោសល្យខ្ពស់ក្លាយជាគណិតវិទូ និងជាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុតក្នុងចំណោមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រលើពិភពលោក
បើយោងតាមឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រឥស្លាមបានឱ្យដឹងថា Lubna of Cordoba គឺជាស្ត្រីមូស្លីមវៃឆ្លាតម្នាក់ ដែលរស់នៅក្នុងសម័យ (Al-Andalus) ខណៈបច្ចុប្បន្នគេស្គាល់ថាស្ថិតលើតំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រនៃឧបទ្វីប Iberian (នៃអេស្ប៉ាញ និងព័រទុយហ្គាល់សម័យទំនើប) ប្រហែលសតវត្សទី ១០ ។ លោកស្រី Lubna គឺមានឈ្មោះល្បីល្បាញក្នុងវិស័យគណិតវិទ្យា និងវិទ្យាសាស្ត្រ។ គាត់ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាស្ត្រីវីរភាពម្នាក់ ក្នុងរដ្ឋអ៊ុមាយ៉ា (Umayyad Caliphate) នៅទីក្រុងក័រដូបា (Córdoba) ដែលជាមជ្ឈមណ្ឌលនៃវប្បធម៌ និងវិទ្យាសាស្ត្រ។
លោកស្រី Lubna ត្រូវបានគេដឹងថា បានចូលរួមក្នុងព្រះរាជវាំងរបស់ Caliph Al-Hakam II។ ដោយសារតែការចេះអានចេះសរសេរ និងការមានចំណេះដឹងខ្ពស់ក្នុងគណិតវិទ្យា គាត់ត្រូវបានជ្រើសរើសឱ្យធ្វើការជាមួយបុរសអ្នកប្រាជ្ញ និងអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រដ៏ល្បី។ Lubna បានបង្ហាញពីសមត្ថភាពដ៏អស្ចារ្យក្នុងការគណនាគណិតស្មុគស្មាញ និងការដោះស្រាយបញ្ហាវិទ្យាសាស្ត្រដែលស្របនឹងគោលការណ៍ទំនើបនៃសម័យនោះ។ Lubna មិនត្រឹមតែជាវិទ្យាសាស្ត្រ និងគណិតវិទូប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែគាត់ក៏ជាជំនួយការសំខាន់របស់គ្រូបង្រៀន និងអ្នកប្រាជ្ញក្នុងសាលារាជវាំង។
Lubna គឺជាសញ្ញាសម្គាល់ដ៏អស្ចារ្យនៃស្ត្រីដែលមានទេពកោសល្យក្នុងសម័យមូស្លីមបុរាណ។ គាត់បានចូលរួមយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការរីកចម្រើននៃវិទ្យាសាស្ត្រ និងការអប់រំ។ អ្នកនិពន្ធប្រវត្តិសាស្ត្របានពិពណ៌នាគាត់ថា ជាស្ត្រីឆ្លាតវៃ មានការយល់ដឹងទូលំទូលាយពីគណិតវិទ្យា អក្សរសាស្ត្រ និងភាសា។ ខណៈការរស់នៅ និងស្នាដៃរបស់ Lubna of Cordoba ជាភស្តុតាងថា ស្ត្រីអាចចូលរួមយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍វិទ្យាសាស្ត្រ។
ជាក់ស្តែង លោកស្រី Lubna មានចំណេះដឹងល្អបំផុតក្នុងវិស័យគណិតវិទ្យា។ នាងអាចដោះស្រាយបញ្ហាគណិតស្មុគស្មាញ ដូចជា ការគណនាអាល់ហ្សេប្រា (algebra) និងវិធីគណនាដែលពាក់ព័ន្ធនឹងវាស់វែង ឬចំនួន។ គាត់ពូកែបំផុតក្នុងការគណនាការ ទោះបីជាលំបាកដែលបុរសជាច្រើនពិបាកដោះស្រាយ។
Lubna មានជំនាញខ្ពស់ក្នុងភាសាអារ៉ាប់ និងភាសាបរទេសផ្សេងៗ ដូចជា ភាសាក្រេក (Greek) និងភាសាឡាទីន (Latin)។ ជំនាញនេះបានជួយឲ្យនាងអាចបកប្រែសៀវភៅវិទ្យាសាស្ត្រចាស់ៗ ព្រមទាំងរក្សាទុកចំណេះដឹងបុរាណសំខាន់ៗ។
Lubna មានសមត្ថភាពក្នុងការចម្លង និងរក្សាទុកសៀវភៅវិទ្យាសាស្ត្រយ៉ាងម៉ត់ចត់ ដោយបញ្ជាក់ថាគាត់មានការយល់ដឹងពីអត្ថន័យ និងមាតិកាសៀវភៅទាំងនោះ។ គាត់ក៏មានឥទ្ធិពលក្នុងការបង្កើតបណ្ណាល័យអាល់-ហាកាំ II ដែលមានសៀវភៅរាប់សែនក្បាលផងដែរ។
បន្ថែមពីនេះ Lubna ក៏មានចំណេះដឹងទូលំទូលាយពីវិទ្យាសាស្ត្រទូទៅ ដូចជា អស្ត្រូណូមី (astronomy) និងលោហវិទ្យា។ គាត់ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាអ្នកស្រាវជ្រាវស្រ្តីកម្រម្នាក់ដែលអាចពិភាក្សាដោយស្មើនឹងអ្នកប្រាជ្ញបុរសក្នុងសម័យនោះ។
ខេត្តព្រះសីហនុ ៖ បន្ទាប់ពីមានផ្ទុះការតវ៉ារវាងក្រុមជនជាតិប៉ាគីស្ថាន និងបង់ក្លាដេស ប្រឆាំងនឹងជនជាតិចិន ដែលប្រើពាក្យប្រមាថជាតិសាសន៍នៅកន្លែងធ្វើការ នៅក្នុងក្រុងព្រះសីហនុ កាលពីយប់ថ្ងៃទី៤ ឈានចូលថ្ងៃទី៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ ។ (more…)
កំពង់ឆ្នាំង៖ នាព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ ទី៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ លោកជំទាវបណ្ឌិតសភាចារ្យ ភឿង សកុណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ រួមជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំខេត្តកំពង់ឆ្នាំង បានជួបសំណេះសំណាលជាមួយអ្នកគ្រូ ខាត ម៉ៃនះ ជាគ្រូបង្គោលបណ្តុះបណ្តាលជំនាញវិជ្ជាជីវៈដូនតា ដល់សិស្សក្រីក្រនៅក្នុងសហគមន៍…
បន្ទាប់ពីបានទទួលព្រះរាជទ្រព្យដ៏ឧត្តុង្គឧត្តមចំនួន ២ម៉ឺនដុល្លារអាម៉េរិក របស់សម្តេចព្រះមហាក្សត្រី ព្រះវររាជមាតាជាតិខ្មែរ ព្រះប្រធានកិត្តិយសកាកបាទក្រហមកម្ពុជា ជាទីសក្ការៈដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុត ភ្លាមៗនៅព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យ ទី៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥នេះ សម្តេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន ប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជា…
ទីតាំង ឃ្លាំង លេខ ១៦៦៩ ផ្លូវលេខ ៣៨សេ ភូមិទ្រា សង្កាត់ ស្ទឹងមានជ័យ ១ ខណ្ឌ មានជ័យ ដោយមានឈ្មោះ អៀង ធី…
ឯកឧត្តម ប៉ែន កុសល្យ អភិបាលនៃគណៈអភិបាលខេត្តត្បូងឃ្មុំ និងឯកឧត្តម អ៊ុន ចាន់ដា អភិបាលនៃគណៈអភិបាលខេត្តកំពង់ចាម នៅថ្ងៃទី៣០ ខែកញ្ញា បានអញ្ជើញជួបសំណេះសំណាល នាំយកប្រសាសន៍ផ្តាំផ្ញើសួរសុខទុក្ខ អំណោយ និងថវិកាមួយចំនួន របស់សម្តេចកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត…
នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល លោក Benjamin Netanyahu ដែលបានទូរស័ព្ទទៅកាន់នាយករដ្ឋមន្រ្តីកាតាពីសេតវិមានកាលពីថ្ងៃចន្ទ បានសុំទោសចំពោះការវាយប្រហារប្រឆាំងនឹងក្រុមហាម៉ាស់នៅក្នុងប្រទេសឈូង (more…)